IMER TOPANICA-USHTARI
Në të aguem, nji çerek ore mbasi pushoi ezani, ndërsa tymnaja s’qe hapërda dhe të dy palët po i pushonin gjymtyrët në istikame, nji za i thekshëm kangëtari i dha ngjyrë trishtimit:
Ashtu siç leva, duerzbrazët po iki
Shok me Azrailin, dorë për dorë
Po më çon m’e dorëzue shpirtin
Ndër vorre
Oj Hanë o xhan i zemrës sime
Në të pyetshin për mue
Çfarë la mbas shpine
U thuej se i lashë dertet
E dynjasë së mallkueme
Oj Hanë, o xhan i zemrës sime
Në të pyetshin për mue
Çfarë mora me vete
U thuej duerzbrazët shkova
Veç me të miat amele
Oj Hanë, o xhan i zemrës sime
Sheqeri i kësaj dynjaje
Pelim ka me m’u ba
E pelimi sheqer, në tjetrën Inshallah
Oj Hanë, o xhan i zemrës sime
Kopshte me lule t’bukura
Sojli, sojli
Andërr i pashë moj
M’ra n’mend për ty
Oj Hanë, o xhan i zemrës sime o xhan
Me trup jam larg teje
Po jo me shpirt
Po ndryshkem në mall moj
Për pak dritë
Për sytë e tu oj Hanë, o xhan i zemrës sime, o xhan
Mbi krye Azralili roje po m’ban
Po i lutem All-hallut me na ba derman
Veç nji herë me u kthye e me ta puthë njatë nishan
Eshtnat mos m’u kalbshin me Çanakkalanë
Oj, Hanë, o xhan, moj xhan
Kanga doli mbi istikamet, u mbështoll me tym dhe u ngjit qiellit që u gdhi i përgjakun mbi Galipol. Nji ngat meje më tha se u këndue nga nji arnaut, në gjuhën e tij të lashtë. Asnji fjalë nuk ia mora vesh, por krejt e kuptova. E kuptuen edhe të tjerët, madje edhe biri i dushmanit që s’e kish ba gjumin rahat tanë natën atje në gavrën e vet.
Sa mejti zani i përmallshëm i kangëtarit, nji britmë u ndie në anën tjetër dhe mandej shpërtheu breshnia e nji “urraaaa!“, pasue prej krismave të mitralozëve, pushkëve dhe armëve të tjera. Shtëllunga tymi, zjarm e potere. Toka ish çue peshë e donte me u ngjitë me qiellin.
Komandanti thirri sa iu çanë mushknitë:
– Pritni burra! Për vatan, për All-llah, kthejeni dushmanin mothas, bini shehidë!
Dhe shih, si me e pasë ba Zoti emër, mbi plagët tona u hodh melhem dhe prej baltës, gjakut, eshtnave të djeguna, u ngjitën gjymtyrë të reja, sa me u gërrithë, shqye, kafshue, pre e gri me anmikun fytafyt. Zot! Veç me i pa, vinin njani mbas tjetrit me u korrë prej plumbave tanë, e me na u ngulë në bajoneta.
Njani kish pasë ymër ma të gjatë, se na erdhi deri në istikam e ra bash mbi mue. Mos t’ish Sefer Arnauti, që me nji të rame ia çau rashtën sa i dolën edhe të bardhët e kresë duq, ai qe t’u ma nxanë frymën. As za nuk qiti zogu i insanit. Kuçedra e luftës po ngihej gjak tash sa ditë, tue e lavrue me gjyle topi, e tue e mbjellë me kafka njerëzish.
*
– Po ti Sefer Aga, pse ke ardhë? – e pveti komandanti.
– Me ymyt që e gjej dakikun e dekës këtu efendi, – iu gjegj, ndërsa me gishtat e trashë po mbështillte cigaren.
– Jok efendi, ka ardhë se grueja i ka dalë duersh, e e ka qitë prej shpie! – foli Gafurri, nji tjetër arnaut, jaran i Seferit.
Te tanë qeshëm. Ishin dhetë që u caktuen në divizionin tonë. Te tanë të rryem. Fiks të hunit e të konopit, siç thotë nji llaf.
Mbas nji ore marshim, kur u ulëm skaj nji ledine me u çlodhë, më ra me ndërrue llaf bash me qatë Gafurrin. Tue e pa prej larg, m’ish mbushë mendja se s’ish ma i madh se unë, po krahëgjanë, qafëtrashë po e po. Kur u avit pranë meje, pashë që sytë më kishin rrejtë. Zbathi çizmet dhe tha se tash e mbas kambëzdathun kish me ecë, se nuk i bahej me i bajtë ato virane. E vuni re edhe komandanti, po nuk bëzani. Nji herë e pata ndie tue thanë që arnautëve duhet me ua lëshue udhën, se si kryekrisun që janë, i qërojnë hesapet me ty sa çel e mshel sytë, bani ua prishe terezinë. E prej nesh donte disiplinë e rregull. Nejse. Kureshtja jeme foli, me zanin që iu dridh:
– Prej cilit vend je Gafurr efendi?
– Prej Peje djalosh! – më tha, pa më kqyrë hiç.
– Po ky Seferi?
– Ky na vjen prej Prishtine, asht llapjan.
– E pse keni ardhë?
– Po, nuk dimë zanat tjetër veç luftës.
– Si nuk dini zanat tjetër? – e pyeta i habitun. Më pa me kureshtje e shtoi:
– Nuk dimë de!
U friga se po zemërohej, po përtej mjekrës së dendun e të thinjun, ku ende dominonte diku-diku e zeza, e vetullave të trasha, vuna re nji shikim të butë, e nji ballë fisniku.
– Nuk po të marr vesh efendi, a don me thanë se nuk ke ba kurrë punë tjetër?
– Jo pasha t’Lumin, prej që mbaj mend, idaren me pushkë e kam nxjerrë.
– E qysh?
– Po qe, bashkë me qetë Seferin, kemi luftue në tana luftnat në Ballkan, e qe besa, edhe kundër mickovit.
– Po sa vjeç je bre Gafurr?
– Në hamsin i mbushi fiks 54.
E kisha marrë për ma të ri, por ish sa dyfishi i moshës teme. Megjithatë, prapë nuk ma merrte mendja se e ka luftue edhe ushtrinë e Carit.
– Sa vjeç ishe kur luftojshe kundër ushtrisë së Carit?
– 17 vjeç.
– 17?
– Po.
– E Seferi?
– Seferi asht dy motmote ma i moçëm.
– Aha, po dukeni ma të rij.
– Epo, nuk kemi vakt me u plakë o dashamir, hahaha! U ngritëm e ecëm deri në Arshi Babë. Aty i mbaruem istikamet, se morëm vesh që anmiku veç sa nuk kish zbarkue në breg.
*
Ra Gafurri. Ra edhe Seferi, rahmet u pastë shpirti. Gafurri dha shpirt i pari. Njanin prej ushtarëve nji gjyle topi e nxori prej istikamit e e hodhi nja pesë metra përpjetë, për m’e plasë nja dy metra larg vijës së frontit. Ra mbi nji gur, po mbeti gjallë. Ish shkue mesdita dhe qitjet e mësymjet ishin rrallue. Gafurri
nuk mundi me durue për pa dalë e me provue me e tërheqë deri në istikam ushtarin që ende nxirrte za. Dushmanët nuk e ngucën, deri kur ky u detyrue me u çue gjysmë i ulun për me kapë në krah ushtarin e copëtuem. Fill në atë çast, nji breshni automatiu u ndie si kangë morti. E pashë me dy sytë e mi, se si gjoksi i zhveshun nisi me ia rrjedhë currilat e gjakut. Veç nji “ofaaa“ u ndie, jo ma shumë. Ai nuk u dha. Eci ashtu drejt nesh, po tash tue u çue në kambë, si tue dashtë me thanë që u ba çka u ba. Por, në atë çast e humbi fuqinë dhe ushtari për të cilin u flijue, me gjasë i ndërroi jetë në duer, e u rrëzue edhe ky. Seferi e thirri dy herë, mandej u nis drejt tij. E kish pasë dekën edhe ky. U ndie kur i kërsiti kafka. Përnjiherë u zgjue kafsha e luftës. Ndieva thirrjen e komandantit mbas shpine:
– Mbahuni bijtë e Sulltan Abdul-Hamidit, mos u
jepni, Zoti asht me ne!
Marrë nga: Revista “UJI”