“Kishte kaluar dy pas mesnate, dhe unë ende isha duke punuar në zyrën time.
Isha që nga paraditja i mbyllur aty. Nuk lëviza as edhe për një moment të
vetëm. Isha i rrethuar nga letra dhe dokumente të shumta, të cilat ngjanin me
pirgje të mëdha brenda asaj zyre aq të ngushtë e të zymtë. Unë kurrë nuk e
kam dashur zyrën time! As s’e dua! Ju betohem. Zyra ime është e vogël, e
ngushtë, e thatë dhe disi… e trishtë. Punoj në bibliotekë, nga e hëna në të
premten, por atë natë, ishte e diel. E di, ishte jashtë orarit tim, por unë
megjithatë isha aty duke punuar. Po kontrolloja dosjet, në mund të gjeja dot
përkthimin e parë të veprës… të veprës… të një filozofit francez kujtoj. Ishte
përkthyer shumë kohë më parë dhe fatkeqësisht nuk e kishin vendosur në
sektorin e arkivit. Me gjasë qe ngatërruar diku nëpër dokumente të tjera. Nuk
e di se çka do u hynte në punë sërish ta kishin në dorë; ajo vepër qe përkthyer
qindra herë; megjithatë e imja ishte ta gjeja dhe ta dorëzoja tek ata sipër meje.
Me aq sa kisha dëgjuar, më ngjante se teatri i qytetit kërkonte të punonte
veprën por ama me një tekst të mirëfilltë. Nuk e di; kurrë nuk i kam kuptuar

regjisorët e teatrove. Nuk mund të pi duhan? Nejse… E mira e kësaj pune ishte
se, nuk isha i vetëm në kërkimin e kësaj vepre. Kisha mbështetje nga kolegu
im që punonte dy zyre matanë. Po të mos ish ai, në një farë mënyre apo në një
tjetër, për një kohë të pacaktuar, do e ndjeja veten si në labirint në gjithë ato
dokumente. Sykaltroshin bohemian e kisha gjithmonë krah të djathtë në punët
e mia. Më dhimbsej se vuante nga ankthi, por ia qonim mirë së bashku. Nuk
kishim shumë kohë që kishim zënë të ishim kolegë pune; nëse nuk gabohem,
diku nga fundi i qershorit erdhi të punonte tek ne. Merrej me arkivin e
bibliotekës, njëlloj si unë. Zakonisht preferonim që kafenë ta pinim së bashku,
por jo atë natë. Atë natë isha krejt i vetëm. Isha i dërrmuar dhe më ngjante
sikur të më ishin tharë sytë fare. Pastaj, edhe ai dreq pluhur letrash, më
ngacmonte së tepërmi hundët dhe më bënte të teshtija me të madhe. Hapa
dritaren dhe u ula pranë saj. Po më vriste ai pluhur i mallkuar. Mos ma vini re,
e kam shprehi të mallkoj. Piva një gotë ujë dhe qëndrova ulur, me trup para, i
pambështetur në pjesën e pasme mbështetëse të karriges. Nga xhepi i majtë i
pantallonave, aty ku zakonisht mbajë edhe kuletën, nxora kutinë e duhanit dhe
e përdrodha një. Më shijonte shumë. Jeni të sigurt që nuk mund të ndezë qoftë
edhe një të vetme? Uh… Ndonëse kishin kaluar vetëm disa orë që nga tymosja
e fundit, ju betohem se një duhanpirësit kjo i ngjanë me shekuj. Qëndroja i
ulur dhe tymosja, thua vallë se kurrë më në jetë nuk do tymosja, dhe më
ngjante si të ishte cigarja e fundit për mua. Me fytyrë nga rruga dhe mendje
kuturu, më dukej vetja si ata shkrimtarët që rrinë netëve të vona dhe shkruajnë
nga muza e tyre plot vuajtje dhe mjerim. Për pak do bëhej tre pas mesnate.
Nuk u desh shumë të kthjellesha, kisha punë për të bërë. “Unë kurrë nuk mund
të jem nga ata që shkruajnë për vuajtjet e tyre!” – i thash vetes, dhe fika cigaren
me inat. Atë cigare që po më shijonte aq shumë, pas gjithë asaj lodhjeje. Sa do
doja që ta ndizja një këtu! U ngrita, mora dokumentet e kontrolluara t’i çoja

sërish në arkiv, dhe u ngrita të dal nga zyra ime – ndonëse cigarja ende tymoste
dhe mbahej e ndezur nga gacat e saja flakëruese.
E di, doemos ju shkon ndër mend se ç’dreq biblioteke është kjo që nuk
di vendin e saktë të një dokumenti në arkiv. Epo, të ju them të drejtën, kemi
pasur ca probleme në këtë aspekt dhe, si t’ua them… për një arsye apo për një
tjetër, dokumentet u ngatërruan të gjitha mes vete.
Dosjet që kontrollova ishin të shumta. Kisha një pirg të madh dhe të
rëndë në duar. Më bllokonte pamjen, por prapë se prapë e dija se ku vija
këmbët. Edhe pse me vështirësi, ula dorëzën e derës dhe u nisa korridorit të
gjatë dhe të errët – nuk kisha lënë drita të ndezura nëpër korridore; nuk më
duheshin, isha tërë kohës i kyçur në zyrën time. Ndalova dy zyre më poshtë
dhe lash dosjet mbi tavolinë. U lakova nga mbrapa duke mbajtur mesin me
duar. Më dukej vetja si të isha një shtatëdhjetëvjeçar me dhimbje shpine.
Anova qafën duke ushtruar presion në dejtë e saj, kjo më qetëson së tepërmi.
Sytë i mbaja të mbyllur dhe si për dreq nuk pashë grumbullin e dosjeve që
ishin në dysheme, sakaq shkela mbi to dhe rashë përtokë. Më dhembte kyçi i
këmbës! Si dukej, e kisha zënë keq. U ngrita në këmbë duke u mbajtur fort për
tavoline dhe hapa sytë së tepërmi që të shihja më mirë. (Në një anë, nuk ish se
kisha shumë faj, drita ishte e fikur. Në anën tjetër, po ta mendosh mirë e mirë,
duhet të ndizja dritën, por, kujt i bëhej vonë për atë Zot.) Kisha dhimbje kur
shkelja tokën me këmbë dhe si rezultat, nuk mundja të ecja lirshëm. Qëndrova
ulur mbi tavolinë për dy a tre minuta, dhe vetëm ofshaja nga dhimbja. “Dreq
o punë! Edhe kjo m’u desh tani!” – thash, teksa micëroja sytë dhe lakoja
këmbën që të më qetësohej sadopak. U çova nga tavolina dhe u nisa ngadalë
drejt derës. Nuk e di as vet se si ja bëra, por eca disi duke çaluar. Thash me
vete të shkoja në bufe të merrja akull, pasi që, kabineti në katin e gjashtë – aty
ku unë punoja – dhe ai i katit të sipërm, nuk kishin frigorifer që të mbanin
akull; aty kishte vetëm gjëra të thjeshta më praktike. Bufeja nuk ishte shumë

larg nga zyra numër nëntëmbëdhjetë. Që të jem më i saktë, ajo është pikërisht
poshtë saj, në katin numër pesë. Mbylla derën dhe u nisa drejt bufesë, me
shpresë se do gjeja sadopak akull t’i veja këmbës. Kisha drojë se mos do ënjtej
dhe më pas do kisha probleme të mëdha. Duke u mbajtur në parmakët e
dritareve, vazhdoja të çaloja teksa lash ashensorin pas meje dhe ia mbajta nga
shkallët. Unë kurrë nuk i kam pëlqyer ashensorët. Ata janë aq të ngushtë dhe
aq pa jetë. Më zihet fryma në ta. Pastaj, unë gjithmonë e kam konsideruar jetën
time si një ashensor të prishur, i cili shkon me shpejtësi të madhe për poshtë
dhe pret që nga momenti në moment të përplaset me tokën për t’i dhënë fundin
e saj tragjik. Thjesht nuk i dua!
Ecja ngadalë dhe me kujdes. Drita e zyrës njëzetetetë ishte e ndezur.
“Ç’është ky marifet tani?” pyeta në vete. Diçka nuk shkonte. Nuk ishte e
mundur që ajo të harrohej ndezur që nga e premtja, por nuk ish e mundur as
që dikush tjetër të ishte në objekt me mua; apo ishte? Jo tani nuk po më
kujtohet asgjë. Më është bërë lëmsh e tëra… A nuk mund të pi një cigare të
paktën? Ta marr e mira, dreq o punë, se si nuk më lini një cigare të vetme ta
ndezë! … Në bibliotekë ishte errësirë e madhe dhe, doemos që drita e zyrës
njëzetetetë më tërhoqi vëmendje. Mora shkallët dhe fillova të ngjitem ngadalë
për në katin e shtatë. Këmba më therte, por megjithatë ecja. U ndala në
pushimore dhe u mbajta me njërën dorë në mur. Ngrita kokën lart drejt katit
të shtatë për të parë errësirën e korridorit dhe atë pak pjesë që ndriçohej nga
zyra njëzetetetë. Të them të drejtën në atë çast fillova të kem pak frikë. Në
mend më kalonin mendime nga më të ndryshmet dhe nuk ndihesha i sigurt për
atë që po bëja. Shtyva veten prej murit si për t’i dhënë një të nisur shkallëve
për në katin sipër. U ktheva kah zyra dhe po ecja si gjysmë i çalë. S’bëra shumë
dhe arrita. Dera ishte e mbyllur, por nga xhami i saj shihej se brenda nuk ishte
njeri. Dritarja kundruall ishte e hapur dhe perdet e dhomës lëviznin sa para
mbrapa nga era që frynte nga jashtë. Hyra brenda dhe, kësaj here duke pasur

në mend se ku po hedh këmbët, u afrova tek dritarja dhe nxora kokën jashtë të
shihja se mos ishte ndokush poshtë në oborr. S’pashë gjë dhe e mbylla dritaren.
Zyra dukej të ishte e pastër dhe e rregullt, megjithatë në tavolinë pashë disa
dokumente që, si ta them, e kam mendjen pak të turbullt për momentin, ama,
më duket se kishin të bënin diçka me gjykatë a ku ta di unë. I mora dhe i futa
poshtë në sirtar. Nga korridori më erdhi një zhurmë. Tingëlloi diçka metalike.
Sikur dikush apo diçka të rrokej për radiatorët e korridorit. Dola të shihja se
ç’po ndodhte. Askush nuk ishte në korridor. Eca deri në fund mirëpo të gjitha
zyrat ishin të mbyllura. “Do ketë qenë nga jashtë” i thash vetes, gjersa u ktheva
mbrapa për tek zyra njëzetetetë dhe të shihja një burrë me sëpatë tek qëndronte
përballë derës numër 28. Drita që vinte nga zyra dhe që dilte jashtë në korridor,
i ndriçonte tehun e sëpatës dhe komplet njërën anë të trupit të tij teksa ana
tjetër ishte në errësirë. Gjunjët filluan të më dobësoheshin dhe nuk e ndieja
veten mirë. Nisa të vrapoja nga korridori tjetër teksa ai më ndiqte. Vrapoja
duke çaluar. Këmba më dhembte. Djersët më shkonin rrëke ballit gjersa ktheja
kokën nga mbrapa për të parë burrin me sëpatë. Sëpatën e mbante me dy duar
dhe vraponte pas meje. Unë vrapoja por çaloja. Çaloja aq shumë sa që fryma
filloi të më zihej e nuk munda të ecja mirë. Gjithmonë gjeja kahje në korridore
që të ikja nga ai, por ishte e kotë, këmba ime ishte shumë e dobët. Korridoret
zgjateshin gjithmonë e më shumë dhe më dukej sikur të isha në një purgator
ku po luftoja për parajsën time. Kthehesha në të majtë dhe vrapoja me këmbë
zvarrë. Vrapoja sa mundja dhe pastaj kthehesha në të djathtë. Ai më ndiqte e
unë çaloja gjithmonë e më tepër. Vrapoja në korridoret e pafundme të katit të
shtatë dhe gjithmonë e më shumë prekja tokën duke mos mundur t’i largohem
vrasësit me sëpatë. Në një moment, rashë përtokë pandjenja dhe që nga ai
moment nuk mbaj mend më asgjë.”

Dhe kur ka ndodhur e gjithë kjo histori zotëri? – e pyeti inspektori i
hetuesisë policore.

Nuk e di zotëri. Ndoshta javën e shkuar.

Jeni i sigurt?

Jo. Ndoshta mund të ketë ndodhur edhe këtë javë, nuk e di. Po
ç’rëndësi ka në fund të fundit?

Zotëri a jeni i vetëdijshëm se mëngjesin e së hënës jeni gjetur në
korridorin e bibliotekës i shtrirë përtokë me një sëpatë në dorë dhe dy qese me
narkotikë në dorën tjetër?

Si?!

Dyert e zyrave në bibliotekë janë të gjitha të thyera dhe në korridore
janë gjetur dokumente të shpërndara nëpër tokë zotëri.

Kjo nuk është e vërtetë! Fjalët tuaja boshe se jeni punonjës i arkivit të bibliotekës dhe gjithë
këtë histori, mund ta ruani për trupin gjykues. Siç duket, ato cigaret e tua
s’paskan qenë dosido. – doli nga dhoma e rrëfimit, për ta lënë të vetëm me
duar të lidhura për tavoline, “bibliotekarin e netëve të vona”

/RevistaUji-9/