Familja ka qenë gjithmonë shtylla e shoqërisë në vendin tonë. Ndërsa struktura familjare ka ndryshuar me kalimin e kohës, roli i saj në edukimin e brezave mbetet i pazëvendësueshëm, duke shërbyer si bazë e shëndetit mendor dhe zhvillimit moral e kulturor të individëve.

Në të kaluarën, familjet shqiptare ishin të mëdha dhe përbëheshin nga tre breza ose më shumë që jetonin së bashku. Brenda një familjeje të tillë, kishte një organizim të qartë: burrat punonin tokat dhe merreshin me detyra të vështira fizike, ndërsa gratë kryenin punët e shtëpisë, shpesh në kushte të vështira dhe pa ndihmën e teknologjisë moderne. Në këtë kuadër, gjyshërit luanin një rol unik dhe të pazëvendësueshëm.

Gjyshërit, të çliruar nga përgjegjësitë e rënda pas një moshe të caktuar, fokusoheshin tek edukimi i fëmijëve. Gjyshi qëndronte në odën e burrave, ku edukonte të rinjtë përmes rrëfimeve, këshillave dhe përvojave të jetës, duke përçuar vlera të rëndësishme morale, patriotike dhe fetare.

Gjyshja, nga ana tjetër, luante një rol më praktik dhe emocional. Ajo ndihmonte nënat e reja në rritjen dhe edukimin e fëmijëve, duke u mësuar atyre zakone të mira dhe norma shoqërore. Gjyshja përdorte ninullat dhe përrallat për të ushqyer imagjinatën, dashurinë për artin, muzikën, poezinë dhe atdhedashurinë.

Gjyshërit shpesh i kënaqnin fëmijët me përkujdesje dhe dashuri të pakushtëzuar. Nga përgatitja e ushqimit, si vezët e ziera dhe gotat e qumështit në mëngjes, deri te mbrojtja emocionale nga qortimet e prindërve, ata krijonin një lidhje të veçantë dhe të ngrohtë me nipërit dhe mbesat. Në këtë marrëdhënie ndërtoheshin vetëbesimi dhe ndjenja e sigurisë për fëmijët.

Ndryshimet në strukturën familjare dhe në shoqëri kanë ndikuar në rolin e gjyshërve:

•           Kalimi nga familjet e mëdha në ato të vogla ka kufizuar kohën e kaluar midis gjyshërve dhe fëmijëve.

•           Rritja e angazhimit profesional të grave ka çuar në më shumë përdorim të institucioneve si çerdhet dhe kopshtet për fëmijë.

•           Zhvillimet teknologjike dhe varësia nga rrjetet sociale kanë ndikuar në komunikimin familjar.

Pavarësisht këtyre ndryshimeve, dashuria dhe respekti për gjyshërit mbetet i paprekur. Ato lidhje të ndërtuara mbi besimin, dashurinë dhe kujdesin e gjyshërve vazhdojnë të jenë një thesar i pashtershëm për brezat e rinj.

Përfundim

Roli i gjyshërve është një trashëgimi e vyer në edukimin dhe zhvillimin e brezave. Ata mishërojnë vlerat, urtësinë dhe përvojën e një jete të tërë, duke shërbyer si ura lidhëse midis traditës dhe modernitetit. Kjo dashuri dhe përkujdesje, e shoqëruar me vlerat që përcillen, mbetet një bazë e fortë për të ardhmen e shoqërisë sonë.